Ertesi Gün Hapı Nedir? Ne Zaman ve Nasıl Kullanılır?
Ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişki sonrası ya da mevcut doğum kontrol yönteminin başarısız olduğu durumlarda gebelik riskini azaltmak amacıyla kullanılan bir acil korunma yöntemidir. Genellikle "acil kontrasepsiyon" olarak da adlandırılan bu ilaçlar, ilişkiden sonraki ilk 72 saat içinde kullanıldığında etkili sonuç verir. Ancak unutulmamalıdır ki, ertesi gün hapı düzenli bir doğum kontrol yöntemi değildir ve yalnızca istisnai durumlarda başvurulmalıdır.
Ertesi Gün Hapı Nasıl Çalışır?
Ertesi gün hapları, içerdikleri hormonlar sayesinde yumurtlamayı geciktirir ya da döllenmiş yumurtanın rahme tutunmasını önleyerek gebeliği engellemeye çalışır. En yaygın kullanılan türleri levonorgestrel içeren formüllerdir. Bu haplar ne kadar erken alınırsa etkileri o kadar yüksek olur.
İdeal kullanım süresi:
İlk 12 saat içinde alınırsa koruyuculuk %95’e kadar çıkar.
24-48 saat arası %85
48-72 saat arası %58
Bu yüzden ertesi gün hapının hızlı kullanımı oldukça kritiktir.
Ertesi Gün Hapı Ne Zaman Kullanılır?
Korunmasız cinsel ilişki sonrası
Prezervatifin yırtılması veya kayması
Doğum kontrol haplarının unutulması
Spiral yerinden çıkması
Cinsel saldırı gibi acil durumlar
Ertesi gün hapı, istenmeyen gebeliği önlemek amacıyla kullanılır. Ancak mevcut bir gebeliği sonlandırmaz; düşük hapı değildir.
Ne Sıklıkla Kullanılabilir?
Ertesi gün hapı, ayda birden fazla ve yılda üçten fazla kullanılmamalıdır. Sürekli ya da sık kullanımı, adet düzensizliklerine, hormon dengesizliklerine ve etkinliğin azalmasına neden olabilir. Bu nedenle uzun vadeli korunma için düzenli doğum kontrol yöntemleri tercih edilmelidir.
Ertesi Gün Hapının Yan Etkileri Var mı?
Kullanımı genellikle güvenli olmakla birlikte, bazı kadınlarda hafif yan etkiler görülebilir:
Bulantı
Baş ağrısı
Göğüs hassasiyeti
Karın ağrısı
Adet gecikmesi ya da düzensizliği
Bu etkiler birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Ancak adetiniz 7 günden fazla gecikirse, ihtimal dışı da olsa gebelik testi yapmanız önerilir.
Ertesi Gün Hapı Kullandıktan Sonra Nelere Dikkat Edilmeli?
Hap kullanıldıktan sonra birkaç saat içinde kusma olursa, ilacın tekrar alınması gerekebilir.
2 hafta içinde adet görülmezse gebelik testi yapılmalıdır.
Koruyuculuğu sadece mevcut ilişki içindir; sonraki ilişkilerde koruma sağlamaz.
Acil kontrasepsiyon sonrası mutlaka düzenli doğum kontrol yöntemi planlaması yapılmalıdır.
Sık Sorulan Sorular
1. Ertesi gün hapı gebeliği tamamen önler mi?Hayır, %100 koruma sağlamaz. Ancak zamanında alındığında yüksek oranda etkilidir.
2. Her eczaneden reçetesiz alınabilir mi?Evet, Türkiye’de reçetesiz satılmaktadır.
3. Adeti geciktirir mi?Evet. 1 haftaya kadar gecikme olabilir. Daha uzun sürerse doktor kontrolü önerilir.
4. Düşüğe neden olur mu?Hayır. Ertesi gün hapı düşük ilacı değildir.
5. Sürekli kullanmak zararlı mı?Sık kullanımı önerilmez. Hormonal dengenizi bozabilir.
6. Hangi saatlerde alınmalı?İlişkiden sonra ne kadar erken alınırsa o kadar etkilidir. İlk 24 saat içinde kullanılması önerilir.
7. Adetliyken kullanılır mı?Evet. Gebelik riski varsa adet döneminde de kullanılabilir.
8. Ertesi gün hapı kullandıktan sonra korunmalı mıyım?Evet. Hap sadece tek ilişkiyi kapsar. Sonraki ilişkilerde yeniden korunma gerekir.
9. Hamilelik varsa etkili olur mu?Hayır. Var olan gebeliği sonlandırmaz.
10. Kullanım sonrası doktora gitmek gerekir mi?İlk kullanımda şart değildir. Ancak sık kullanılıyorsa doktor önerisi alınmalıdır.
