Preeklampsi (Gebelik Zehirlenmesi) Nedir? Riskler ve Tedavi
Gebelik süreci, anne ve bebeğin sağlığını korumak için düzenli takip gerektiren özel bir dönemdir. Bu süreçte bazı komplikasyonlar anne adayının yaşamını riske atabilir. Preeklampsi, halk arasında gebelik zehirlenmesi olarak bilinen ve özellikle gebeliğin ikinci yarısında ortaya çıkan ciddi bir durumdur. Yüksek tansiyon ve idrarda protein kaçağı ile kendini gösteren preeklampsi, erken fark edilmezse anne ve bebek açısından hayati riskler doğurabilir.
Preeklampsi Nedir?
Preeklampsi, gebeliğin genellikle 20. haftasından sonra gelişen, anne adayında yüksek tansiyon ve böbrek fonksiyon bozukluklarıyla seyreden bir tablodur. İleri seviyelere ulaşırsa karaciğer, böbrek ve beyin gibi organlarda hasar oluşturabilir. Preeklampsi, gebelikte sık görülen sorunlardan biri olmakla birlikte ciddi komplikasyonlara yol açabileceği için mutlaka yakından takip edilmesi gerekir.
Preeklampsinin Belirtileri
Her anne adayında belirtiler farklılık gösterebilir. Ancak en sık görülen bulgular şunlardır:
Tansiyonun 140/90 mmHg’nin üzerine çıkması
İdrarda protein bulunması
El, yüz ve ayaklarda ani şişlik (ödem)
Baş ağrısı, bulanık görme, ışığa hassasiyet
Karın üst bölgesinde ağrı
Ani kilo artışı
Bu belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden kadın doğum uzmanına başvurmak gerekir.
Preeklampsi Neden Olur?
Kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bazı risk faktörleri preeklampsi gelişimini artırır:
İlk gebelik
İkiz veya çoğul gebelik
Anne adayının kronik hipertansiyonu olması
Diyabet ya da böbrek hastalıkları
Daha önceki gebelikte preeklampsi öyküsü
35 yaş üstü gebelikler
Preeklampsi Anne ve Bebek İçin Ne Gibi Riskler Taşır?
Preeklampsi erken tanı ve tedavi edilmediğinde ciddi sonuçlar doğurabilir:
Anne açısından: Organ yetmezliği, eklampsi (nöbet geçirme), beyin kanaması, karaciğer hasarı.
Bebek açısından: Büyüme geriliği, erken doğum, plasenta yetmezliği, düşük doğum ağırlığı, nadiren bebek kaybı.
Bu nedenle preeklampsi, hem anne hem de bebek sağlığını doğrudan etkileyen en önemli gebelik komplikasyonlarından biridir.
Preeklampsi Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi süreci, gebeliğin haftasına ve preeklampsinin şiddetine göre değişir:
Yakın takip: Hafif preeklampsi durumlarında anne adayının tansiyonu düzenli ölçülür, kan ve idrar tahlilleri yapılır.
İlaç tedavisi: Tansiyon düşürücü ilaçlar ve gerekli durumlarda magnezyum sülfat tedavisi uygulanabilir.
Yatak istirahati ve beslenme düzeni: Tuz kısıtlaması ve dengeli beslenme ile sürecin kontrol altına alınması desteklenir.
Doğumun planlanması: Şiddetli preeklampsi durumlarında anne ve bebeğin hayatını korumak için erken doğum gerekebilir.
Preeklampsi Önlenebilir mi?
Tamamen önlenebilir bir durum olmasa da düzenli gebelik kontrolleri sayesinde erken tanı konulabilir. Ayrıca risk faktörleri olan anne adaylarının gebelik öncesinde değerlendirilmesi ve gebelik boyunca düzenli izlenmesi çok önemlidir.
Op. Dr. Yeliz Akçelik ile Güvenli Gebelik Takibi
Preeklampsi gibi riskli gebelik durumları, deneyimli bir kadın doğum uzmanının takibini gerektirir. Op. Dr. Yeliz Akçelik, Kartal’da bulunan kliniğinde anne adaylarının tüm kontrollerini titizlikle yapar ve preeklampsi gibi komplikasyonlara karşı kişiye özel takip ve tedavi yöntemleri uygular. Böylece anne ve bebek için güvenli bir gebelik süreci sağlanır.
Sık Sorulan Sorular
Preeklampsi en sık hangi haftalarda görülür?Genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkar.
Preeklampsi belirtileri nelerdir?Yüksek tansiyon, ödem, baş ağrısı, görme bozuklukları ve idrarda protein başlıca belirtilerdir.
Preeklampsi tedavi edilmezse ne olur?Anne ve bebek hayatı ciddi risk altına girer, organ hasarı ve erken doğum görülebilir.
Preeklampsi ile normal doğum yapılabilir mi?Şiddetine göre değişir. Çoğu durumda doğum sezaryenle gerçekleştirilir.
Preeklampsi bebekte gelişim geriliğine neden olur mu?Evet, plasenta dolaşımı bozulduğu için bebekte büyüme geriliği görülebilir.
Preeklampsi sadece gebelikte mi görülür?Evet, yalnızca gebeliğe özgü bir tablodur ve doğumdan sonra düzelir.
Preeklampsi riskim varsa önceden anlaşılır mı?Risk faktörleri önceden bilinebilir, ancak kesin tanı gebelik sürecinde konur.
Preeklampsi doğumdan sonra da devam eder mi?Çoğu durumda doğumla birlikte düzelir. Ancak bazı kadınlarda kısa süreli takip gerekir.
Preeklampsi tekrarlar mı?Daha önce preeklampsi yaşayan kadınlarda sonraki gebeliklerde tekrar görülebilir.
Preeklampsi olanlar sağlıklı doğum yapabilir mi?Evet, doğru takip ve tedavi ile anne ve bebek sağlıklı şekilde süreci tamamlayabilir.
